Malta

Id-Dikjarazzjoni ta’ Brussell fuq it-Tagħlim ta’ l-Ilsna

“Wer fremde Sprachen nicht kennt, weiß nichts von seiner eigenen.”
(Min ma jafx l-ilsna barranija, lanqas dwar ilsienu stess ma jaf xejn.) Goethe

Il-Federazzjoni Ewropea ta’ l-Istituzzjonijiet Nazzjonali tal-Lingwa (European Federation of National Institutions for Language, EFNIL) twaqqfet fi Stokkolma fl-2003 bħala xibka ta’ kuntatt bejn l-akbar organizzazzjonijiet tal-lingwa u korpi nazzjonali tal-lingwa oħrajn ta’ l-Istati Membri ta’ l-Unjoni Ewropea. Kull istituzzjoni msieħba
fl-EFNIL hija involuta mill-qrib u marbuta ma’ l-appoġġ u
l-promozzjoni tal-lingwa jew lingwi ta’ pajjiżha. Il-membri ta’
l-EFNIL huma magħqudin b’fehma qawwija li l-ilsna li huma fi ħsiebhom huma komponenti integrali tad-diversità lingwistika Ewropea u l-bażi tad-diversità kulturali u l-ġid kulturali ta’ l-Ewropa. Bil-għan li jsostnu u jkomplu jiżviluppaw l-ilsna tagħhom stess u li jippromwovu sens ta’ identità Ewropea komuni fost iċ-ċittadini ta’
l-istati ta’ l-Unjoni, il-membri ta’ l-EFNIL jagħtu appoġġ mhux biss lit-tagħlim u l-użu ta’ l-ilsien jew ilsna nazzjonali/uffiċjali tagħhom, iżda wkoll lit-tagħlim ta’ ilsna Ewropej oħra. Mhemmx dubju li huwa fl-interess ta’ l-individwi kollha ta’ l-Ewropa li jkunu plurilingwi.
L-għan ġenerali hu li naslu għal ċittadinanza plurilingwi f’Ewropa multilingwi. Il-membri ta’ l-EFNIL qed jintrabtu li jagħtu l-appoġġ lil dan il-għan fid-dawl ta’ l-osservazzjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet li ġejjin.

1.

Bl-integrazzjoni Ewropea u t-tbaxxija u mbagħad it-tneħħija ta’
l-ostakli amministrattivi nazzjonali, qed jiżdiedu bil-kbir l-opportu­nitajiet biex kelliema ta’ ilsna differenti jikkomunikaw bejniethom. Biex inlaħħqu ma’ din il-mewġa kbira ta’ kuntatti lingwistiċi, irridu bilfors niżviluppaw toroq, metodi u ambjenti ġodda għat-traduzzjoni multilingwi, l-interpretazzjoni u l-medjazzjoni, kif ukoll għall-istruzz­joni u t-tagħlim ta’ l-ilsna barranija, bil-għan li nirfdu l-bdil ekono­miku u kulturali u ċ-ċaqliq taċ-ċittadini għax-xogħol jew għall-edu­kazzjoni fl-Ewropa.

2.

L-Ingliż qed jintuża bħala l-lingwa tax-xogħol f’xi kuntesti pro­fessjonali, edukattivi u soċjali fl-Ewropa. Waqt li nagħrfu s-siwi prattiku ta’ dan, huwa meqjus ta’ importanza kbira li nżommu, insaħħu u nkomplu niżviluppaw il-lingwi nazzjonali uffiċjali kollha tal-pajjiżi ta’ l-Ewropa fl-oqsma funzjonali kollha tagħhom.

3.

Iċ-ċittadini kollha ta’ pajjiż Ewropew għandu jkollhom l-opportunità jitgħallmu l-aktar ilsna barranija li jeħtieġu għax-xogħol, għall-ħajja soċjali, għall-istudju u l-iżvilupp personali tagħhom. Għandu jkollhom id-dritt jiksbu ċertifikati akkreditati għal-livell tal-kompe­tenza tagħhom biex jikkomunikaw b’lingwi li mhumiex tagħhom u li ċ-ċertifikati lingwistiċi tagħhom ikunu rikonoxxuti bħala kwali­fika għax-xogħol u l-istudju f’kull stat membru.

4.

L-edukazzjoni fl-istati membri ta’ l-Ewropa għandha trawwem etos multilingwi għall-komunikazzjoni u toffri l-opportunitajiet biex wieħed jitgħallem ilsna oħra barra l-ewwel lingwa tiegħu. Għandha wkoll tqanqal l-iżvilupp tal-kompetenza komunikattiva f’għadd ta’ ilsna kif ukoll kuxjenza interkulturali.

5.

Għaldaqstant, l-EFNIL tagħmel sejħa lill-gvernijiet ta’ l-istati ta’
l-Ewropa biex isaħħu u jtejbu t-tagħlim ta’ l-ilsna barranija flimkien mat-tagħlim tal-lingwa/i nazzjonali ta’ kull pajjiż.

5.1

L-edukazzjoni formali u informali għandha toffri għażla wiesgħa ta’ lingwi, fosthom il-lingwi uffiċjali kollha ta’ l-Ewropa, kulfejn jista’ jkun.

5.2

Il-kompetenza komunikattiva fl-ewwel lingwa u żewġ lingwi oħra (1+2) għandha tkun il-mira minima fi ħdan is-sistema edukattiva primarja u sekondarja ta’ kull pajjiż. Fejn l-ewwel lingwa ma tkunx lingwa uffiċjali tal-pajjiż, waħda mil-lingwi l-oħra li jingħażlu għandha tkun lingwa uffiċjali.

5.3

Minbarra l-ħila fl-użu ta’ mill-inqas żewġ lingwi oħra, għandu jkun inkoraġġit l-użu reċettiv ta’ lingwi oħra biex il-ftehim bejn il-kelliema jkompli jikber (billi kull kelliem juża l-lingwa tiegħu u jifhem il-lingwa ta’ l-ieħor).

5.4

L-adulti għandhom ikunu inkoraġġiti jtejbu l-ħila tagħhom fil-lingwa/i nazzjonali/uffiċjali tal-pajjiżi tagħhom u jitgħallmu
l-ilsna barranija. It-tagħlim tul il-ħajja għandu jinkludi t-tagħlim tal-lingwi. L-opportunitajiet għat-tagħlim ta’ l-adulti għandhom jiżdiedu u jittejbu f’ambjenti edukattivi adulti formali u infor­mali, fil-post tax-xogħol u f’istituzzjonijiet oħra privati u pubbliċi.

5.5

Minbarra t-tagħlim tal-lingwi barranija fil-pajjiż stess, għandhom jiżdiedu wkoll l-opportunitajiet għat-tagħlim tal-lingwi barra mill-pajjiż. B’mod speċjali, għandhom jitjiebu
l-kondizzjonijiet amministrattivi għall-bdil ta’ l-istudenti,
l-għalliema u l-ħaddiema bejn l-Istati Membri ta’ l-Unjoni Ewropea.

5.6

F’kull Stat Membru ta’ l-Unjoni Ewropea, il-kelliema mhux nattivi (kemm tfal u kemm adulti) għandhom jingħatawlhom opportunitajiet oħra u aħjar biex jitgħallmu l-lingwa/i nazzjonali ta’ l-istat li jkunu qed joqogħdu fih, kif ukoll biex iżommu u jiżviluppaw il-ħila tagħhom fil-lingwa nattiva.

6.

Kemm il-gvernijiet nazzjonali kif ukoll il-korpi ta’ l-UE għandhom jagħtu l-appoġġ tagħhom għall-ħolqien u l-produzzjoni ta’ għodod u riżorsi oħrajn u dejjem aħjar biex iġibu ’l quddiem it-tagħlim ta’ l-ilsna barranija. Dawn l-għodod u riżorsi jkunu jinkludu ġabriet ta’ testi monolingwi, multilingwi u paralleli, teżawri, banek tad-dejta terminoloġika, dizzjunarji, għodod għat-traduzzjoni awtomatika u materjali biex tgħallem il-lingwi u biex titgħallimhom waħdek, li jkunu mfassla skond standards Ewropej komuni. Il-lingwi u l-pari ta’ lingwi li sa issa kienu mwarrba mill-industriji kummerċjali tal-lingwi għandhom jingħatawlhom attenzjoni u appoġġ speċjali.

7.

Bħala bażi empirika għall-politika lingwistika nazzjonali u Ewropea, li tkun tiġbor fiha t-tagħlim tal-lingwi wkoll, għandu jitwaqqaf Monitoraġġ Lingwistiku Ewropew (European Language Monitor, ELM), possibilment billi jitkabbar il-“European Indicator of Lan­guage Competence” li qed jitħejja mill-Kummissjoni Ewropea.
Il-qagħda lingwistika għaddejja minn bidla kontinwa u jeħtieġ li tiġi osservata bir-reqqa. Għaldaqstant, l-ELM tista’ tkun sistema ta’ informazzjoni li regolarment tiġbor u tevalwa l-informazzjoni fuq
il-kundizzjonijiet lingwistiċi u fuq kif qegħdin jevolvu fl-istati kollha ta’ l-Unjoni, u li jkun fiha tagħrif dwar il-ħila fil-lingwi barranija u dwar it-tagħlim tagħhom. L-organizzazzjonijiet imsieħba fl-EFNIL għandhom ikunu sħab naturali f’sistema ta’ monitoraġġ bħal din.

8.

L-EFNIL tappoġġja lill-Istituzzjonijiet ta’ l-Unjoni Ewropea u lill-Kunsill ta’ l-Ewropa fl-isforzi u l-proġetti tagħhom biex iżommu
l-Ewropa multilingwi u jsaħħuha billi jiżviluppaw il-pluri­ling­wiż­mu fost iċ-ċittadini tal-pajjiżi Ewropej.

9.

L-istituzzjonijiet membri ta’ l-EFNIL qed jintrabtu li jikkollaboraw iżjed bejniethom sabiex jiksbu għarfien iktar profond ta’ l-ilsna ta’
l-Ewropa u tas-sitwazzjoni lingwistika fil-pajjiżi Ewropej. B’hekk
ikunu mħejjija aħjar biex jaħdmu ħalli fil-pajjiżi tagħhom il-multi­lingwiżmu Ewropew jinftiehem aħjar u jiġi aċċettat dejjem aktar.